Özet

Giriş: Bu çalışmanın amacı, yayma pozitif veya negatif olan pulmoner ve ekstrapulmoner klinik örneklerde Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis) tanısında Xpert MTB/RIF testinin performansının değerlendirilmesidir.
Gereç ve Yöntem: Ocak 2018-Aralık 2021 tarihleri arasında 1526 solunum yolu örneği ve 556 solunum yolu dışı toplam 2082 örnek incelenmiştir. Kültür için işlenmiş örneklerden, Löwenstein Jensen (LJ) besiyerine ve MGIT 960 otomatize sistemine yüklenen Mycobacteria Growth İndicator Tube (MGIT) tüplerine, üreticilerin önerileri doğrultusunda ekim yapıldı. Tüm örneklerde Xpert MTB/RIF moleküler testi üretici firmanın önerileri doğrultusunda çalışılmıştır.
Bulgular: Tüm örneklerin 153’ünde (%7,3) kültürde M. tuberculosis üremiş ve 203’ünde (%9,7) Xpert MTB/RIF testi pozitif bulunmuştur. Akciğer örneklerindeki ARB, MTB/RIF testi ve kültür pozitifliği sırasıyla; 86 (%5,6), 175 (%11,4), 129 (%8,4) iken; akciğer-dışı örneklerde bu değerler; 7 (%1,2), 28 (%5), 24 (%4,3) olarak bulunmuştur. Mikobakteriyel kültür sonuçları referans alındığında; çalışmamızda EZN boyama yönteminin tüm örneklerdeki duyarlılığı; %53,6, özgüllüğü; %99,4; akciğer örnekleri için bu değerler sırasıyla; %58,1ve %99,2; akciğer dışı örnekleri için ise %29,2 ve %100 olarak bulunmuştur. İncelenen tüm örnekler için Xpert MTB/RIF testinin duyarlılığı; %89,5, özgüllüğü; %96,6, pozitif öngörü değeri (PÖD); %67,5 ve negatif öngörü değeri (NÖD); %99,1 olarak hesaplanmıştır.
Sonuç: Bu çalışmada kullanılan Xpert MTB/RIF testinin solunum yolu dışı örneklerdeki duyarlılık ve özgüllük oranları solunum yolu örneklerine göre biraz daha düşük bulunmuştur. Her iki örnek grubunda da yüksek duyarlılık ve özgüllük oranlarına sahip olduğu, çok hızlı ve düşük iş yükü gerektiren bir test olduğu görülmüştür.