Özet
Giriş: Tetanosa karşı oluşan antikorlar zamanla azalıp kaybolabildiğinden 10 yılda bir tetanos rapeli yapılması önerilmektedir. Ancak bazı meslek gruplarında tetanos aşılaması önerilenden fazla sayıda yapılabilmektedir. Çalışmamızda sanayi iş kollarında çalışan işçilerden kan alınarak tetanos antitoksin düzeylerinin araştırılması, mevcut aşılanma öykülerinin ve tetanos antikor düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Yüzyüze anket uygulandıktan sonra gönüllülerden 6 ml kan alınarak mikro EIA yöntemiyle (Novum Diagnostica-Almanya) tetanos antitoksin düzeyleri ölçülmüştür. Sonuçlar; <0,01 IU/ml negatif, 0,11-0,50 IU/ml çok düşük pozitif, 0,51-0,99 IU/ml düşük pozitif, >1 IU/ml yüksek pozitif olarak sınıflandırılmıştır.
Bulgular: Yaşları 24-65 arasında (43,46 standart deviasyon±8,0) ve yedisi kadın olan 189 sanayi işçisi katılmıştır. Tetanos antitoksin düzeyleri, 180 kişide (%95,2) yüksek pozitif (>1 IU/ml), yedi işçide düşük pozitif, iki işçide çok düşük pozitif olarak belirlenmiş, hiçbirinde negatif değer saptanmamıştır. İşçilerin 118’i (%61) daha önce de benzer işlerde çalışmışlar, iki ve daha fazla sayıda iş yeri değişikliği yapmışlardır; 70 işçi ilk işyerlerinde çalışmaya devam etmektedirler. Otuz işçi son 10 yıl içindeki tetanos aşılanma durumlarını hatırlamazken, 42 işçi son bir yıl içinde, 102 işçi son 2-5 yıl içinde, 15 işçi de son 6-10 yıl içinde aşılandığını belirtmiştir. Şimdiye kadar yapılan tetanos aşı sayısı olarak, bir işçi bir kez, 25 işçi iki kez, 31 işçi üç kez, 12 işçi dört kez, 13 işçi beş kez, 24 işçi altı veya daha fazla kez aşılandığını belirtmiştir; 77 işçi ise yapılan tetanos aşı sayılarının hatırlayamadıkları kadar çok olduğunu belirtmiştir. Toplam 143 işçinin (%75,7) tetanos aşısı iş yerinde yapılmıştır.
Sonuç: Sanayi işçilerine tetanos aşısının önerilenden çok fazla sayıda yapıldığı belirlenmiştir. Bunun en önemli nedeni işçilerin aşı kayıtlarının yetersiz/belgesiz olması, bu nedenle iş sağlığı hekimlerinin tekrarlayan aşılamalar yaptırmasıdır. Çözüm için aşı uygulamalarının, elektronik aşı takip sisteminin olduğu birinci basamak sağlık sistemine entegre edilmesi gereklidir. Geçiş döneminde aşı takvimi belirlenemeyen işçilerin tetanos antikorlarının ölçümü de gereksiz aşılamaları önlemek açısından kullanılabilecek bir yöntem olabilir.
