Özet

Giriş: Kolistin, çok sayıda ilaca dirençli bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, kolistin ilişkili nefrotoksisitenin sıklığı ve risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada Ekim 2018 ile Ağustos 2019 arasında, üçüncü basamak bir hastanede kolistin alan hastalar geriye dönük olarak incelenmiştir. Nefrotoksisitenin evrelenmesinde Kidney Disease: Improving Global Outcomes-Böbrek Hastalıkları: Küresel Sonuçların İyileştirilmesi kriterleri kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya kolistin ile tedavi edilen 100 hasta dahil edilmiştir. Hastaların ortanca yaşı 64 yıl ve %43’ü kadındır. Hastaların %52’sinde kolistin tedavisinin ilk haftasında nefrotoksisite saptanmıştır ve hastaların %59’unda kolistin tedavisinin herhangi bir anında nefrotoksisite saptanmıştır. Serum kreatinin ortanca dört (1-11) günde normal seviyenin ≥1,5 katına yükselmiştir ve ortanca beş (1-42) günde tahmini glomerüler filtrasyon hızı 60 ml/dakikanın altına düşmüştür. Kolistin tedavisine başlandıktan sonraki ilk haftanın sonunda hastaların %48’i “normal” böbrek fonksiyonlarını korumuştur. Kolistin tedavisine başladıktan sonraki ilk hafta nefrotoksisite gözlenen hastaların %20’si “evre 1”, %17’si “evre 2”, %15’i “evre 3” olarak saptanmıştır. Hastanede kalış süresi [Odds oranı (OR): 1,009; %95 güven aralığı (GA): 1,001-1,017], yaş (OR: 1,036; %95 GA: 1,005-1,068), kolistin tedavisi süresi (OR: 1,115, %95 GA: 1,023-1,216) ve vazopressör kullanımı (OR: 3,012, %95 GA: 1,003-9,042) kolistin tedavisinin herhangi bir anında nefrotoksisite ile ilişkilidir.
Sonuç: Bu çalışma, kolistin ile ilişkili nefrotoksisite oranının yüksek olduğunu göstermiştir. Özellikle vazopressörlerle birlikte uygulandığında böbrek fonksiyonlarının düzenli monitörizasyonu, uygun dozlama ve kolistin tedavi süresini mümkün olduğunca sınırlandırmak, yaşlı hastalarda nefrotoksisiteden kaçınmak için faydalı olabilir.