Özet
Giriş: Hemofili daha çok eklem içi kanamalarla seyreden genetik bir hastalıktır. Tedavisinde kan ve kan ürünlerinin sık transfüzyonu gerekmektedir. Bu nedenle hastalar başta viral hepatitler ve insan immün yetmezlik virüsü olmak üzere transfüzyonla bulaşan birçok enfeksiyöz etken için yüksek risk altındadırlar. Hemofili hastalarını kan yoluyla bulaşan hastalıklardan korumak için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu çalışmanın amacı, viral hepatitler için yüksek risk grubunda bulunan hemofili hastalarının viral hepatitler konusunda bilgi düzeylerini değerlendirmek ve iki saatlik bir eğitim sonrası bilgilerinin artıp artmadığını ölçmektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, 6 Haziran 2015’de, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Hematoloji Bilim Dalı tarafından takip edilen hemofili hastaları için, farklı konularda planlanmış bir günlük eğitim programı sırasında gerçekleştirilmiştir. Toplam 24 hastaya eğitim verilmeden önce ve bir uzman tarafından eğitim verildikten sonra anket uygulandı. Ankette demografik özellikler için altı, hepatitler için doğru-yanlış şeklinde sekiz ve aşılanma durumlarını sorgulayan dört olmak üzere toplam 18 soru bulunmaktaydı. Eğitim öncesi ve sonrası sonuçlar McNemar testi ile karşılaştırıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılan 24 hastanın yaş ortalaması 37,0±13,0’dı (20-67). Hemofili tanısı konulduktan eğitime kadar geçen sürenin ortalaması 32,7±12,8 (6-60) yıldı. Hastalardan bir tanesi kronik hepatit B, iki tanesi kronik hepatit C hastası olup, diğerlerinin viral hepatitle karşılaşma durumları ile ilgili bilgisi yoktu. Eğitim öncesinde, 19 hasta hepatit B’yi, 17 hasta hepatit A ve hepatit C’yi, dört hasta hepatit D’yi ve iki hasta da hepatit E’yi duymuştu. Sadece iki hasta hepatit A’nın geçiş yollarını doğru biliyordu. Hastaların hepatit B ve C’nin geçiş yolları hakkında yanlış fikirleri mevcuttu. Eğitim sonrası, hepatit A’nın kontamine gıda ya da su ile bulaştığı, hepatit C’nin cinsel yolla bulaşma olasılığının olduğunu, hepatit A için aşı bulunduğu, hepatit C için aşı bulunmadığı bilgilerinde anlamlı artış oldu.
Sonuç: Hemofili gibi yüksek riskli, özel hasta gruplarını hedef alan eğitim programlarıyla, hastaların farkındalıkları arttırılarak, viral hepatitlerden korunmalarına katkıda bulunulabilir.
