Öz

Periferik intravenöz kateterler, intravenöz tedavi amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Kateterlerin erken çıkarılmasının başlıca nedeni flebit gibi komplikasyonların gelişmesidir. Bu çalışma, Koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) enfeksiyonu olan ve olmayan hastalar arasında periferik intravenöz kateter ilişkili flebit gelişimi, kateter kalış süreleri ve yerleştirme uygulamalarını karşılaştırmayı amaçlamaktadır.

Çalışma tek merkezli, prospektif bir çalışma olarak tasarlanmış olup, 24 Ocak 2022 ile 24 Haziran 2022 tarihleri arasında yatan hastalarda gerçekleştirildi. Tüm kateterler flebit gelişen ve gelişmeyen şeklinde gruplandırılarak risk faktörleri açısından karşılaştırıldı. Koronavirüs hastalığı-2019 enfeksiyonu olan ve olmayan hastalar flebit risk faktörleri açısından eşleştirildi ve flebit insidansı ve kateter kalış süreleri karşılaştırıldı.

Üç yüz altmış dokuz hastada toplam 932 kateter prospektif olarak takip edildi. Flebit gelişme oranı %21,8’di. Tek değişkenli ve çok değişkenli analizde zayıf deri elastikiyeti, kateter yerleştirme zamanı (gece vardiyası) ve antibiyotik kullanımı flebit gelişimi için bağımsız risk faktörleri olarak bulundu. Koronavirüs hastalığı-2019 enfeksiyonu olan ve olmayan gruplar arasında flebit insidansı ve flebitsiz kateter kalış süresi açısından anlamlı bir fark saptanmadı. Periferik intravenöz kateterlerin yerleştirilmesi için gerekli süre, COVID-19 enfeksiyonu olmayan gruba kıyasla COVID-19 grubunda anlamlı derecede daha yüksekti [ortanca13,5 dakika (10-15) vs. 5,0 dakika (5-10), p<0,001].

Koronavirüs hastalığı-2019, periferik intravenöz kateter ilişkili flebit gelişim riskini artırmadı ve flebitsiz kateter kalış süresini doğrudan etkilemedi. Periferik intravenöz kateterlerin yerleştirilmesi için gerekli süre, kişisel koruyucu ekipman kullanımı nedeniyle COVID-19 grubunda anlamlı derecede daha yüksekti. Flebit gelişimi için zayıf deri elastikiyeti, kateter yerleştirme zamanı (gece vardiyası) ve antibiyotik kullanımı bağımsız risk faktörleri olarak bulunsa da, COVID-19 flebit gelişimi için önemli bir risk faktörü saptanmadı. Çalışma sonuçlarımız, COVID-19 hastalarında klinik endikasyon varlığında periferik intravenöz kateterlerin değiştirilmesini desteklemektedir, ancak COVID-19’un kateter kalış süresi üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur.