Özet

Giriş: Dünya Sağlık Örgütü’ne göre tüberküloz (TB), 2018 yılında 10 milyon kişinin hastalanmasına ve 1,5 milyon kişinin ölümüne sebep vermiş dünya çapında en bulaşıcı katildir. Tüberküloz, tüm dünya için olduğu gibi Türkiye için de önemli bir halk sağlığı tehtididir. Bu çalışmanın amacı, bir TB dispanserinden hizmet alan hastaların özelliklerini inceleyerek, gelecekte verilecek hizmetlerin planlanabilmesi ve alınacak önlemlerle TB’nin eliminasyonunu amaçlayan çalışmalara bilimsel bir kaynak oluşturmaktır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki çalışmamız, Nisan-Mayıs, 2020 tarihlerinde yapılmıştır. Hastaların bilgilerine hasta dosyaları ve elektronik tıbbi kayıtlar kullanılarak ulaşılmıştır. Dispanserde 2005-2019 yılları arasında tedavi başlanan her hasta çalışmaya alınmış ve örneklem seçimi yapılmamıştır. Toplanan veriler SPSS ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı ve analitik istatistikler kullanılmıştır. P≤0,05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışmada toplam 765 hastanın bilgilerine ulaşılmıştır. Çalışmanın yürütüldüğü 15 yıllık dönemde, TB dispanserinden hizmet alan hastaların sayısının azaldığı, yaş ortalamalarının arttığı görülmektedir. Ortalama tedavi başarısı %90,6 olarak bulunmuştur. Tedavi başarısı açısından hastanın cinsiyeti, medeni durumu, çalışma statüsü, ikamet bölgesinin niteliği gibi açılardan gruplar arasında istatistiki olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Sonuç: Çalışmamızda, farklı sosyoekonomik ve kültürel özelliklere sahip bireylerde tedavi başarısı açısından fark bulunmaması, sağlık hizmetlerine ulaşımın kolaylaştırılmasının bir göstergesi olarak yorumlanmıştır. Tüberküloz kontrolü için yapılan çalışmaların yerel epidemiyolojik özellikler göz önüne alınarak şekillendirilmesi ve TB hastalarının tüm tedavi maliyetlerinin kamu kaynaklarınca finanse edilmesi uygulamasının dünya çapında yaygınlaştırılması gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.